Dit jaar schrijf ik een geschiedenis van de Nederlandstalige popmuziek in honderd chronologische stukjes, steeds geconcentreerd rondom één nummer. Vandaag deel 90.
Hiphop, zo heb ik de afgelopen maanden vaak genoeg benadrukt, is in Nederland een multiculturele bedoening. Mannen (alleen mannen, dat wel) van alle bevolkingsgroepen doen er volop aan mee en hebben de Nederhop naar een meer dan verdienstelijk niveau getild.
Bij allochtonen – of ‘mensen met een migratieachtergrond’, zoals je ze tegenwoordig moet noemen – denk je al gauw aan mensen met een ander kleurtje uit een ver land. Dat hoeft natuurlijk niet. Belgen, Duitsers en Britten vormen in Nederland ook grote gemeenschappen. En Oost-Europeanen, die heb je hier ook meer en meer. Ze vallen alleen niet zo op: ze hebben dezelfde kleur als wij en leven vaak nog als expats. Eigenlijk krijg je vooral met ze te maken als je een klus wilt laten doen.
Toch hebben we ook in Nederland een Poolse rapper. Dominik Włodzimierz Groot, alias Mr. Polska, woont dan ook al sinds zijn derde in Nederland. Niettemin legt hij zijn Poolse afkomst er dik bovenop: hij rapt met een moddervet accent en maakt taalfouten die vast niet per ongeluk in zijn teksten sluipen. Ook speelt hij met flair de (omhoog gevallen) pauper: hij doet een Rolex om zijn pols en trekt er een trainingsbroek van de Wibra bij aan. Zijn teksten gaan vaak over drank en vrouwen – een nummer van hem heet “Vinger op de klitter” en zijn tweede album werd $NOLLER gedoopt.
Achter al deze geintjes zit een man die verdomd serieuze muziek maakt en niet bang is om een hokje meer of minder te verkennen. Hij is rapper, maar heeft jaren als dj gewerkt. Zodoende is de dance zelden ver weg in zijn muziek. Laten we vandaag luisteren naar “Hausa wausa” van zijn debuutalbum Waardevolle gezelligheid
Meteen al bij de eerste klanken horen we welke kant het op gaat. De dance is ook hier prominent aanwezig. Mr. Polska grijpt hier terug op de happy hardcore, dé dansstijl voor mijn generatie. Je zou zeggen: iemand die in 1989 geboren is, heeft daar niet zoveel mee. Dat valt wel mee, blijkbaar.
Mr. Polska zingt er ook meteen een refrein over:
Ik heb stiekem iets gedaan, dus ik kan niet stilstaan,
ik blijf gaan, ik blijf gaan.
We zien meteen een tweepersoonsnest dat in de fik staat. Zou Mr. Polska een brandje hebben gesticht, en kan hij daarom (mengsel van schuldgevoel en opwinding) niet stilstaan? Kinderlijke kattenkwaad die uit de hand loopt, het zou passen bij de muziek die naar Dominiks jeugd verwijst. Maar misschien is het een metafoor: is hij stiekem met een meisje naar bed geweest?
In de clip wordt meer gesloopt. Zo gaan er bulldozers over (hopelijk lege) tenten. Er komen veel beelden voorbij, en de relatie ertussen (of met de tekst) is niet altijd duidelijk. Je ziet hoe jongens hun hoofd laten kaalscheren. Om gabber te worden, denk je dan. Maar uiteindelijk laten ze de zijkanten bedekt, zodat ze oude mannen lijken. Verder zie je nog wat ‘pauper’-symbolen: de speedboot met twee bikinimodellen, foute trainingspakken, een autowrak. En een lasershow in een maisveld.
De teksten lijken niet ergens op te slaan. “Ik wil superveel zagen”, wat bedoelt hij daarmee? Misschien een knipoog naar “Hakke en zage” van Gabber Piet, zoals grote delen van dit nummer naar de gabber knipogen?
Het nummer knipoogt ook naar andere dance-stijlen trouwens. “Hausa wausa” is daardoor te grillig om echt makkelijk op te dansen. Maar gewone hiphop is het ook niet. Mr. Polska is nou eenmaal te veel in beats geïnteresseerd om de standaard hiphop-flow over te nemen. Dus wordt het stoeien met ritmes, stoeien met klanken, stoeien met muziekstijlen.
Dominik Groot, geen man van hokjes, maakte in een paar jaar een oeuvre dat een breed, jong, popgericht publiek aansprak. Toch ligt zijn muziek niet gemakkelijk in het gehoor: gebruiksmuziek wordt het nergens. De man die zich in zijn act vaak zo goedkoop voordoet blijkt bij nader inzien kunst te maken.